روستای پایگلان

روستای پایگلان در بین شهرستان سنندج ومریوان واقع شده است . بعد از روستای بیساران از بزرگترین روستاهای منطقه ژاورود می باشددر حدود ۴۳۷خانوار و۲۰۶۰نفر جمعیت دارد . روستاهای اطراف شامل گواز ـ ژنین ـژان ـ ویژنان و اریان می باشند. مطالب بیشتر در این زمینه بعدا ارایه خواهد شد.

قدمت تاریخی روستا

شواهد تاریخی نشان می دهد که پایگلان از لحاظ قدمت تاریخی از اکثریت روستاهای استان ، قدمت تاریخی بیشتری دارد و از کهن ترین روستاهای استان کردستان محسوب می شود .
اما بنا به خاطر دلایلی چون قرار داشتن در منطقه کوهستانی ودور بودن از جاده های اصلی بین شهری از توسعه و رقابت با شهرهای استان عقب مانده است در حالی که اکثریت ریتمهای شهر شدن را دارا می باشد .
سابقه ی تاریخی روستا به ۱۵۰۰ سال پیش بر می گردد . ساکنان قبلی این روستا قبل از ظهور دین مبین اسلام پیرو ایین زرتشت و مسیحیت بوده و همگام با فتح کردستان توسط سپاه اسلام و نبوغ دین توحیدی ف مردمان این دیار به دین اسلام گرویدند .
آثار باستانی۱- مسجد جامع عبداللهی ، که با توجه به متن کتیبه ی سردرب و محراب این مسجد در سال ۳۷ هجری قمری به دست مبارک صحابی بزرگوار پیامبر اسلام «ص» حضرت عبدالله بن عمر تاسیس شده است و به مسجد عبداللهی مشهور است .

۲- قلعه ی خاکی روبروی روستا : این قلعه در زمان حکومت سلطان محلی کرد امیر مقرب الدین ساخته شده است .

«حضرت پیرخضر العاصمی الرضوی الحسینی.. بواسطة اینکه بر چشمة شاهو گیاه برای بقره‌اش در زمستان سبز شد، مشهور به پیرخضر شد و اول کسی در اکراد که برایش ترجمه لفظ شیخ به پیر کردند او بود و مناقبش بی‌شمار است. از آن جمله اینست که وقتی از مدینة منوره قدم به ولایت اکراد نهاد، در پایگــــــــــــــلان که در آن وقت دارالحکومه بود، ساکن شد. قاضی محمد نجیب به امر حکومت محل که امیر مقرب‌الدین بود، مأمور از طرف انگیانو بود با او بنای انکار نهاد تا بالاخره در کوه شاهو که گنجویه نام داشت، زمستانی حبسش کردند.ادامه

زمان دقیق مهاجرت سید محمد به کردستان روشن نیست، اما بر اساس مدارکی چند در این ارتباط، از جمله آنکه گویا وی مرید شیخ عمر سهروردی بوده و او نیز در ۶۳۲ هجری قمری وفات یافته، و همچنین از آنجا که سید محمد معاصر امیر مقرب‌الدین والی سنندج و کرمانشاه بوده و در عصر سلاجقه می زیسته، بنابراین شواهد و قرائن، می بایستی زمان آمدن سید محمد به کردستان در حوالی سال۶۰۰هجری قمری اتفاق افتاده باشد۰

نوشته بالا مشخص می سازد که روستای پایگلان حدود ۸۲۰ سال پیش دارای دارالحکومه بوده است .