دروازه درب کوشک قزوین

دروازه درب کوشک در انتهای خیابان آزادی (نادری) شهر قزوین قرار دارد و متعلق به سال ۱۲۹۶ هجری قمری است که در زمان حکومت شاهزاده عضدالدوله، کاشی‌کاری شده است.شهر قزوین در نیمه قرن سوم هجری قمری دارای ۷ دروازه بوده است که امکان ورود به شهر را فراهم می‌ساختند. در دوره قاجاریه ۹ دروازه در گرداگرد قزوین وجود داشتند که با حصار پیرامون شهر به یکدیگر می‌پیوستند و عبارت بودند از پنبه ریسه، راه (درب) کوشک، شیخ‌آباد، رشت، مغلاوک، خندقبار، شهزاده حسین، مصلی و تهران که هم‌اکنون از میان آن بناهای باشکوه، تنها دو دروازه تهران و راه کوشک باقی مانده‌ و بقیه در اثر خیابان‌کشی‌ها و عدم توجه به مرور زمان ویران شدند.

دروازه درب کوشک به سوی الموت، رودبار و کوشک‌ها و شکارگاه‌های شمال قزوین باز می‌شده است. این دروازه برخلاف دروازه تهران قدیم، تنها دارای یک نما به سوی خارج شهر است و دارای یک ورودی با قوس نیم دایره‌ای شکل می‌باشد که در طرفین آن گلدسته‌ها و طاق‌نماهایی دیده می‌شود. نمای خارجی این دروازه دارای کاشی‌کاری رسمی‌بندی است.دروازه‌ درب کوشک یکی از بناهای بر جا مانده از دوره‌ی قاجاریه در شهر قزوین است. دروازه‌ای تماشایی که ترجیح می‌دهیم به‌جای سریع گذشتن از آن، مدتی کنارش بمانیم و به معماری و کاشی‌کاری آن آفرین بگوییم.این روزها پیش از ورود به هر شهر تابلوی سبزی را کنار جاده می‌بینیم که به ما خوش‌آمد می‌گوید؛ ولی سال‌ها پیش مردم هنگام ورود به شهر یا خروج از آن، از بنایی دلربا می‌گذشتند که آجر به آجر آن با هنر چیده شده بود. آن قدیم‌ها دور تا دور شهر قزوین حصار و دروازه بوده است تا امن بماند. در نیمه‌ی قرن سوم هجری هفت دروازه داشته که مردم از آن دروازه‌ها رفت و آمد می‌کردند. تعداد دروازه‌ها در دوره‌ی قاجار به ۹ عدد می‌رسد که حصارها آن‌ها را به هم پیوند می‌داده است.

این دروازه‌ها عبارت بودند از: پنبه ریسه، راه کوشک، شیخ آباد، رشت، مغلاوک، خندقبار، شاهزاده حسین، مصلی، تهران اما آنچه اکنون به جا مانده دو دروازه‌ است: یکی «دروازه تهران» در جنوب شهر است و دیگری «دروازه‌ی درب کوشک»، میراثی از دوره‌ی قاجار که در شمال شهر است. دروازه تهران بنایی آجری است که یک سر در اصلی با قوس تیزه دار و ارتفاع و عرض نسبتا زیاد دارد و در دو سوی آن درهایی کوتاه تر با طاق آهنگ نیم دایره ساخته اند که هشت گلدسته بر فراز آنها قرار گرفته است.نمای دروازه از دو طرف دارای تزئینات کاشی کاری بوده ورودی اصلی نیز از کاسه بندی و رسمی بندی نفیسی برخورداراست.در زمان قاجاریه دروازه‌ی درب کوشک به سمت الموت، رودبار و به طرف کوشک و شکارگاه‌های شمال قزوین باز می‌شده است.
ورودی درب کوشک به‌شکل نیم‌دایره است و از نوع قوس کلیل است.نمایی از دروازه که رو به شهر است، تزیین نشده و نمایی آجری دارد. اما نمای رو به بیرونِ آن کاشی‌کاری و رسمی‌بندی شده است. این کاشی‌کاری در زمان فرمانروایی عضدالملک قاجار انجام شده است.
اگر به عکس آن دقت کنید، قوس‌های دروازه روی خط صاف قرار نگرفته‌اند. در دو طرف ورودی دروازه دو طاق‌نما با پهنای کم ساخته شده که به نرمی پیش آمده‌اند و انگار که مسافران را در آغوش می‌گیرند و راهی می‌کنند.در قزوین کنونی درب کوشک در انتهای خیابان آزادی یا نادری قدیم قرار گرفته است.