خانه لاله‌ای تبریز یکی از خانه های تاریخی این شهر است که متعلق به دوره پهلوی اول می‌باشد. که در خیابان ارتش جنوبی کوچه صدر واقع شده است . میراث فرهنگی آذربایجان شرقی این بنا را از خانواده لاله ای خریداری و به انتقال کتاب های استادیحیی ذکاء به تبریز پرداخت. بدین ترتیب دفتر پژوهش های فرهنگی و تاریخی ذکیء طی مراسمی در اردیبهشت ماه ۱۳۸۰ همزمان با روز جهانی موزه و آغاز هفته میراث فرهنگی در تبریز افتتاح شد.
استاد یحیی ذکاء
استاد یحیی ذکاء را می‌توان یکی از بنیانگذاران موزه در ایران نامید چرا که ایشان در برنامه‌ریزی و راه‌اندازی بسیاری از موزه‌ها در تهران و شهرستان‌ها در ۴۰ سال اخیر نقش اصلی داشته‌اند. بنابراین به پاس خدمات مرحوم یحیی ذکاء در زمینه تاریخ و ایرانشناسی به ویژه پژوهشهای منطقه آذربایجان و تبریز از این خانه به عنوان «دفتر پژوهشهای تاریخی یحیی ذکاء» بهره‌برداری شده است . با همکاری خانواده ایشان، آثار فرهنگی به جای مانده از استاد ذکاء جهت استفاده پژوهشگران به خانه لاله‌ای‌ها در تبریز انتقال داده شد.
همچنین استاد یحیی ذکاء یکی از خبره‌ترین کارشناسان اموال فرهنگی بودند . در شناسایی و معرفی آثار دوره قاجار به ویژه نقاشی‌های این دوره، حق بزرگی به گردن جامعه هنری ایران دارند. تالیفات ایشان حدود چهل عنوان کتاب در موضوعات گوناگون از جمله: هنر، باستان شناسی، تاریخ (تاریخ باستان، تاریخ لباس، تاریخ ارتش، تاریخ قاجار)، زبان شناسی و مردم شناسی را شامل میشود.
کتاب های اهدایی زنده یاد ذکیء مجموعه ای ارزشمند برای پژوهشگران در زمینه های تاریخ، باستان شناسی و هنر محسوب می شود . که به این منظور یکی از اتاق های این بنا جهت چیدمان لوازم شخصی استاد و نمایش آن بعنوان کتابخانه تخصصی دفتر پژوهش های فرهنگی-تاریخی یحیی ذکی اختصاص داده شده است.
قدمت بنا
قدمت خانه لاله ای به اوایل دوران پهلوی می رسد. بانی و مالک اولیه این خانه “فتح الله اوف” بوده و سپس سالها خانواده ابوالقاسم مختارنیا در آن سکونت داشته اند. در سال پنجاه شمسی حاج حسین لاله ای این منزل را خریداری نموده و اوایل دهه هفتاد خانواده لاله ای این منزل تاریخی را به میراث فرهنگی واگذار کرده اند.
معماری بنا
این بنا در دو طبقه ساخته شده است که عرضه آن ۹۰۰ متر و اعیانی آن ۶۰۰ متر مربع است. در طبقه همکف یک اتاق مرکزی و دو اتاق جانبی قرار دارد و راه ورود به این طبقه از طریق ۲ راه پله است. به طبقه اول نیز می توان از راه پله کلاه فرنگی وارد شد که یک تالار بزرگ و چند اتاق دیگر دارد. این بنا دو ایوان با ستون ها و سرستون های گچ کاری شده دارد که زیبایی خاصی به نما بخشیده است. خانه لاله‌ای دو ورودی دارد که یکی در قسمت غرب و دیگری در جنوب غربی بنا قرار گرفته است. ساختمان اصلی در ضلع شمالی آن قرار دارد. در حیاط خانه حوضی زیبا توسط باغچه های گل کاری احاطه شده و خانه را به بهشت کوچک قجری تبدیل کرده است. قسمت شمالی حیاط خلوت نیز دارد که روشنایی خانه را تامین می کند.
نحوه دسترسی
آدرس :استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان ارتش جنوبی، کوچه‌ی صدر
نظر کاربران :
خانه ديدني و زيباست ديدنش از نزديك خالي از لطف نيست البته درفصل بهار عالي تو حياط خونه لاله هاي قرمز مي كارند