جستجوی شهر به شهر :
رزرو هتل رزرو هتل های شهر وان ترکیه

خانه استاد جلال الدین همایی

تاریخ بروزرسانی :
۱۳ بهمن ۱۳۹۸

خانه استاد جلال همایی در دوره قاجاریه در محله پاقلعه اصفهان ساخته شده است.مرحوم استاد جلال‌الدین همایی، ادیب، شاعر و استاد زبان و ادبیات فارسی در سال ۱۲۷۸ در این خانه به دنیا آمد.این خانه، بنایی است یک اشکوبه با حیاط مربع شکل که در دو جبهه غرب و جنوب آن ساختمان قرار گرفته است.جبهه جنوبی دارای ایوان مرکزی بوده و بالاتر از حیاط قرار گرفته. ۲ اتاق ۳ دری در دو طرف ایوان نیز طراحی شده است.جبهه غزبی نیز دارای محور تقارن است. شاه‌نشین در مرکز و ۲ اتاق ۳ دری که توسط دو کفش‌کن به تالار اصلی ارتباط می‌یابد، در دو طرف آن قرار دارد.

خانه استاد جلال الدین همایی3 خانه استاد جلال الدین همایی

خانه استاد جلال همایی در سال ۱۳۷۶ توسط سازمان میراث فرهنگی با شماره ۱۹۰۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.اینجا خانه ای است که جلال الدین همایی، شاهنامه‌ فردوسی، کلیات‌ سعدی، منتخب‌ قاآنی‌ و غزلیات‌ محمدخان‌ دشتی و بسیاری دیگر را نزد پدرش میرزا ابوالقاسم محمدنصیر متخلص به “طرب” مطالعه‌ کرد و نزد مادر، خواندن قرآن، گلستان و غزلیات حافظ را فرا گرفت. حتی اصول و فروع دین و آداب وضو و نماز و روزه و کتاب عم جزء را که در مکتب‌خانه نزد ملاباجی تکمیل کرد، پیشتر در همین خانه از مادرش آموخته بود. بعضی شب های درس پدر، به سبب خستگی و بی خوابی در ایوان منزل از پله اتاق به زمین می افتاد و مادر، که استاد همایی او را بی بی خطاب می کرد از اتاق مجاور بیرون می دوید و او را به بستر می برد.

خانه استاد جلال الدین همایی 5 خانه استاد جلال الدین همایی

حیاط مرکزی خانه استاد همایی مربع شکل است و حوض کوچکِ پرآبی در وسط حیاط قرار دارد. چهارگوشه حوض گلدان های کوچک شمعدانی را قرار داده اند، اطراف حوض سنگفرش شده و درست مقابل چهار ضلع حوض بر روی این سنگفرش ها چهار گلدان بزرگ سفیدرنگ با گل هایی از اطلسی به رنگ های قرمز و بنفش جلوه نمایی می کند. این حوض از چهار طرف به چهار باغچه محدود است که یکی مملو از گل های زرد و نارنجی رنگ بنفشه است، دیگری گل های رز قرمز و درختی از مو که قد فراز کرده است. نخل تزئینی و شمشاد همیشه سبز نیز در بخشی دیگر جای گرفته اند و شکوفه های کوچکی نیز بر روی درخت انار با برگ های جوان و سبزش جلوه نمایی می کند.

خانه استاد جلال الدین همایی8 خانه استاد جلال الدین همایی

معماری خانه استاد جلال الدین همایی

خانه جلال الدین همایی، یک اشکوبه است و ساختمان در دو جبهه غربی و جنوبیِ آن قرار دارد. جبهه جنوبیِ ساختمان از یک ایوان مرکزی تشکیل شده که بالاتر از حیاط واقع شده است و در دو طرف این ایوان، ۲ اتاق سه دری طراحی شده است. دو طرف ایوان مرکزی و بر روی دیوارها، چراغ هایی مانند فانوس های دیواری جلوه گر است. از سه پلۀ روبروی ایوان بالا می روم، ایوانی با سه درچوبی دولنگه و شیشه های رنگی که در قسمت فوقانی هریک از این درها، سه پنجره شباک چوبی قراردارند و بر بالای پنجره وسط، عبارت “لا حول و لا قوه الا بالله” با خط ثلث نگارش شده و در قاب آئینه کاری جای گرفته و اطراف این آئینه کاری با گل و مرغ و خطوط اسلیمی تزئین شده است. طاق آهنگ این ایوان مملو از تزئینات آیئنه کاری، نقاشی هایی از گل و مرغ و مناظر طبیعی و تصاویری از پرتره و نقوش هندسی است که حالتی قرینه دارند.

سه درب چوبی ایوان به یک اتاق راه دارد که برای استفاده خانه شعر و فرهنگ اصفهان با تعدادی صندلی چوبی پرشده است، اینجا اتاقی است بدون نقش و رنگ اما تعدادی طاقچه گچی در آن دیده می شود و یک بخاری دیواری که با ظرافت گچبری شده است و در دو سمتِ آن تزئینات آئینه کاری قرارگرفته اند.

این اتاق از سمت راست و توسط دولنگه در چوبی به اتاق ساده دیگری راه دارد که درست مانند اتاق قبل بدون تزئینات است اما طاقچه های گچی، بخاری دیواری گچبری شده با تزئینات آئینه کاری اطرافش چشم نوازی می کند، صندلی های کلاس خانه شعر و فرهنگ در این اتاق نیز قراردارند.

خانه استاد جلال الدین همایی1 خانه استاد جلال الدین همایی

 

به موازات پنجره ها و سه درچوبیِ ایوان مرکزی، طاقچه های گچی دیده می شود و دو درب چوبی دیگر نیز روبروی هم در ایوان جای گرفته اند، درب چوبی سمتِ چپِ ایوان به اتاقی راه دارد که به گفته مرتضی طباطبائیان، استاد همایی به آن “اتاق نقش” میگفت.

اتاق نقش، اتاقی است با سقفی نیم گنبد که با نقاشی های گل و مرغ مناظر طبیعی، خطوط اسلیمی و ختایی و پرتره هایی که برایم شخصیتهای آشنایی نیستند و شاید هم ملیتی ایرانی ندارند مزین است؛ با ورود نور از پنجره های شباک و شیشه های متصل به سه درب چوبی اش، یادگار همای شیرازی و طرب و سنا، نقش خاطره می زند … حدیث نبوی “انا مدینة العلم و علی بابها” و بیتی از مولانا “از علی(ع) آموز اخلاص عمل، شیر حق را دان منزه از دغل” هردو به خط نستعلیق و روبروی یکدیگر قرارگرفته اند که مرتضی طباطبائیان می گوید خط “طراب” پدر جلال الدین همایی و “همای شیرازی” پدربزرگ او هستند. جلال الدین همایی در سحرگاه شب چهاردهم دی ماه هزار و سیصد و هفتاد و هشت در همین اتاق چشم به جهان گشود.

خانه استاد جلال الدین همایی خانه استاد جلال الدین همایی

 

ساختمان جبهه غربی خانه جلال الدین همایی در محله پاقلعۀ اصفهان همانند جبهه جنوبی، دارای محور تقارن است و شاه نشین در مرکز آن قراردارد با سقفی نیم گنبد که در قیاس با دو اتاق اطرافش بلندتر و هوایش خنک تر است. شاه نشین خانه استاد همایی نیز مانند بسیاری از شاه نشین های خانه های تاریخی است.

نگاهت در این اتاق به تزئینات شیر و شکر، آئینه کاری و گچبری های نفیس و تزئینات تندبری اطراف اجاق گچبری شده خیره می مانَد؛ و البته هر نقطه از این اتاق نقاشی هایی از گل و مناظر طبیعی، خطوط اسلیمی و ختایی و میوه هایی است که به زیبایی در درون ظرفها نقش شده اند، در نقطه ای سیب و انار می بینی و در ظرف نقاشی شدۀ دیگر انگور و حتی هندوانۀ دونیم شده که دل میهمان را هوایی می کند از اینهمه شور و طبع و ذوق…

خانه استاد جلال الدین همایی7 خانه استاد جلال الدین همایی

در دوطرف شاه نشین ۲ اتاق سه دری قراردارد که توسط کفش‌کن به تالار اصلی مرتبط هستند، این اتاقهای که ساده تر بنظر می رسند پنجره هایی شباک دارند و با اجاقی گچبری شده با تزئینات آئینه کاری و طاقچه های گچی ساده که همین سادگی نیز روایت خاطره هاست …در فضای بین دو ساختمان غربی و جنوبی، یک اتاق کوچک ۲ در ۳ متری دیده می شود و آنطور که پیداست آشپزخانه بوده است و دیگری آبریزگاه و حمام که فضایی مستطیل شکل است …

homayi خانه استاد جلال الدین همایی

homayi 003 خانه استاد جلال الدین همایی

homayi 004 خانه استاد جلال الدین همایی

homayi 005 خانه استاد جلال الدین همایی

homayi 006 خانه استاد جلال الدین همایی

خانه استاد جلال الدین همایی2 خانه استاد جلال الدین همایی

خانه استاد جلال الدین همایی4 خانه استاد جلال الدین همایی

خانه استاد جلال الدین همایی6 خانه استاد جلال الدین همایی

خانه استاد جلال الدین همایی9 خانه استاد جلال الدین همایی

به این مطلب چه امتیازی می دهید؟
[امتیاز: 2 میانگین: 3]
           
برو بالا
 

نظر کاربران :

هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *