تنگه عالی محمد

در نزدیکی تنگه چاهکو، پدیده زمین‌شناسی دیگری وجود دارد که از تنگه چاهکوه به سبب وجود نماهای زیبایی که در دیواره‌های این تنگه به وجود آورده و همچنین به دلیل ”نمایان“ بودن آب در بخش‌هایی از تنگه موردنظر بسی جذابتر است، و نام‌هایی چون”تنگه آب‌نما“ یا ”تنگه سنگ آب“ را برای آن پیشنهاد شده است.

تنگه مورد بحث در بخش غربی جزیره در جنوب روستای چاهو شرقی واقع شده و امتداد کلی شمالی جنوبی دارد. ورودی شمالی تنگه از طریق روستای چاهوی شرقی، در حدود دو کیلومتری ساحل شمالی قرار دارد و دهانه آن در ابتدا فراخ و پرعرض است ولی پس از طی چند ده متر به سرعت تنگ و بسیار باریک می‌شود.
وجود گیاهان فراوان و درختان نسبتاً سالمند نشان‌دهنده وجود میزان آب کافی در بستر تنگه است.

همچنین لایه کم ضخامت رس و مارن در کف تنگه که در آن ترک‌های گلی متعدد مشاهده می‌شود و در اغلب نقاط چسبندگی زیادی از خود نشان می‌دهد، دلیل دیگری بر وجود رطوبت بالا در این تنگه است.
حفره‌ها و شیارهای فراوانی در دیواره‌ ها تنگه مشاهده می‌شو.ند که شکل‌های نیم‌کروی، قاشقی و طاقچه‌ای دارند و عناصر اصلی زیبایی این تنگه محسوب می‌شوند.
شیارهای خطی و طاقچه‌ای در بسیاری از نقاط به‌صورت موازی دیده می‌شوند و دلیل بروز این حالت، انحلال و فرسایش در میان لایه‌های رسی و مارنی است که نسبت به ماسه سنگ آهکی (جنس اصلی دیواره‌ها) فرسایش‌پذیری زیادی دارند.

همچنین وجود رس رس و مارن در این لایه‌ها و از بین رفتن آنها در اثر فرسایش، شکل‌های کروی و قاشقی را بر دیواره‌ها پدید آورده است.
حرکت سریع و تخریبی آب در زمان بروز سیلاب‌ها، عامل دیگری در فرسایش لایه‌ها و ایجاد شکل‌های تیغه‌ای و گوه‌ای با لبه‌های صیقلی است.
در اواسط تنگه مسیر حرکت بسیار دشوار و تنگ می‌شود و دیواره‌ها کاملاً به هم نزدیک می‌شوند به ترتیبی که در برخی نقاط با استفاده از دست باید خود را کمی از کف تنگه بالاتر کشیده و عبور کرد. در این نقاط، بلندی دیواره‌های پیرامون و تنگ و تاریک بودن مسیر حالتی و هم‌آور شاید هیجان‌انگیز را در بیننده و بازدیدکننده پدید می‌آورد که این نکته می‌تواند برای علاقه‌مندان گردشگری ماجراجویانه (Adventure tonsir) جالب و خاطره‌انگیز باشد.

تنگ عالی در انتها به دیواره‌های شمال‌شرقی گنبدنمکی نمکدان ختم می‌شود و مسیر از این‌جا تا ساحل جنوبی کاملاً متفاوت بوده و جلوه‌های خاص حاصل از برونزد گنبدنمکی قابل مشاهده است. در دیواره‌های تنگه شاهد درزه‌های کوچک و بزرگ متعدد و هم‌چنین چندین گسل عرضی هستیم که به احتمال بسیار زیاد حاصل جنبش‌های گنبدنمکی است که در نزدیک آن قرار دارد.