آمارهای نادرست پاشنه آشیل گردشگری در گلستان

گرگان – ایرنا – استان مرزی و شمالی گلستان با ۱۵۰۰ جاذبه طبیعی و تاریخی و قرارگرفتن در مسیر تردد زائران امام رضا (ع) از مزیت بالایی در صنعت گردشگری برخوردار است اما ضعف اطلاعات و آمار دقیق از ورود و اسکان مسافران و فراهم نبودن زیرساخت های لازم باعث شده که این فرصت نقش کمی در توسعه و رونق منطقه داشته باشد.
به گزارش ایرنا سفرهای زیاد به گلستان و گذر زائران حرم رضوی از این استان می تواند زمینه ساز افزایش درآمد و پایداری اقتصادی شود ولی به دلیل ناهماهنگی در مدیریت سفرها، آمارهای مختلف با نوسان زیاد در حوزه ورود و بیتوته مسافران برنامه ریزی و به تبع آن رشد اقتصادی را کند کرده است.
به عنوان نمونه در این بخش می توان به آمار اعلامی از گردشگران نوروز امسال گلستان اشاره کرد که تفاوتی حدود ۲ میلیون نفری را شامل می شود.
این مساله باعث شده باوجود تلاش زیاد مسئولان و دستگاههای ذیربط بویژه اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گلستان فرصت تامین امکانات زیرساختی، ایجاد زمینه رونق اقتصادی و توسعه صنعت گردشگری و توریسم استان در آمارهای متفاوت گم شود.
طبیعی است تا زمانی که اطلاعات درستی از تعداد گردشگران، میزان ماندگاری، علاقمندی آنان برای بهره مندی از جاذبه ها، صنایع دستی و ظرفیت های گردشگری وجود نداشته باشد همه اقدامات در مسیر توسعه این صنعت درآمدزا، ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی بی نتیجه یا کم نتیجه خواهد ماند و گلستان از مقصد گردشگری بودن نصیبی نخواهد داشت.
این در حالیست که همجواری دریا و کوه، جنگل، دشت، مزارع سبز و طلایی، آثار تاریخی، حضور قومیت های گوناگون و جاذبه های فراوان دیگر گلستان را به محلی دارای استعداد فراوان برای رونق صنعت گردشگری تبدیل کرده است.
مطابق آمارهای اعلام شده اداره کل میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی گلستان؛ در تعطیلات نوروز امسال افزون بر ۱۰ میلیون نفر از جاذبه های گوناگون منطقه دیدن کردند و یک میلیون و ۶۷۹ هزار نفر هم حداقل به مدت یک شب در استان اسکان داشتند.

براساس مطالعات انجام شده به ازای هر ۲۵ نفر گردشگر داخلی امکان ایجاد یک شغل مستقیم وجود دارد و این درحالی است که حجم بالای مسافر سفر کرده به گلستان تحرک اقتصادی چندانی که مبین این آمار باشد ایجاد نکرد.
بی تردید در برنامه ریزی ها، دسترسی به اطلاعات و آمار درست و واقعی، مبنای مهم برنامه ریزی صحیح و اصولی در بخش های گوناگون است .
طبیعی است آمار ناصحیح موجب ناتوانی در برآورد درست و کارشناسانه شده و در نهایت اجرای طرح های مبتنی بر توسعه را با دشواری همراه خواهد کرد.
صنعت رو به رشد گردشگری در کشور و به خصوص در استانی مانند گلستان که زمینه های آن را نیز دارد بیش از همیشه به داشتن اطلاعات دقیق محتاج بوده تا با بهره مندی از آن بتوان مسیر روشن ترسیم شده برای رسیدن به توسعه پایدار را با آرامش کامل طی کرد.
اینک طرح های مرتبط با نوروز و جذب مسافر به پایان رسیده و بررسی دقیق اخبار و آمار ارائه شده توسط دست اندرکاران ستاد تسهیلات سفر نشان می دهد که این اطلاعات به جای ایجاد اشتغال و رونق اقتصادی بیشتر موجب سردرگمی شده است.
به عنوان نمونه در خصوص این آمارها، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان روز ۱۵ فروردین ۹۷ در گنبدکاووس گفته که در نوروز امسال ۱۲ میلیون مسافر و گردشگر نوروزی از جاذبه های گردشگری استان دیدن کردند و یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در گلستان اقامت داشتند.
اما دو روز بعد پایگاه اطلاع رسانی این اداره کل اعلام کرد که در تعطیلات نوروز ۱۱ میلیون و ۱۸۱ هزار و ۲۷۲ نفر از جاذبه های گردشگری استان دیدن کرده و یک میلیون و ۶۷۹ هزار و ۹۶۲ نفرشب در گلستان اقامت کردند.
در ادامه این روند ارائه آمار، مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری یک روز بعد در جلسه شورای شهر گرگان تعداد بازدید کنندگان ازجاذبه های استان را ۱۰ میلیون و ۶۴۹ نفر و اقامت کنندگان را یک میلیون و ۵۸۰ هزار نفر اعلام کرد.
این آمارها به سردرگمی منجر و تحرک لازم در توسعه زیرساخت ها، امکانات اقامتی، ایجاد اشتغال، درآمد و رونق اقتصادی از محل ورود گردشگران ایجاد نمی کند.
** کمبود امکانات زیرساختی و اقامتی
یکی دیگر از مشکلات گلستان در حوزه توسعه صنعت گردشگری کمبود امکانات زیرساختی همچون تخت های اقامتی، هتل ها و اقامتگاه های مسافران است.
موضوعی که سیدمناف هاشمی استاندار گلستان هم به آن اشاره کرده و تلاش برای احداث هتل به خصوص در شرق استان را خواستار شده است.
وی گفته که این منطقه با وجود برخورداری از ظرفیت های فراوان گردشگری و همچنین تردد بالا از طریق مرز اینچه برون در شرق استان هنوز یک مکان مناسب اقامتی ندارد که این مشکل در نهایت به نادیده گرفتن این جاذبه ها انجامیده و فرصت کسب درآمدهای اقتصادی از بین خواهد رفت.
مطابق اعلام معاون گردشگری گلستان هم اینک ۴ هزار تخت برای اقامت شبانه در هتل ها و مراکز اقامتی استان وجود دارد که این رقم با توجه به آمار بالای مسافران ورودی، پاسخگو نیست.
این مساله باعث شده که اسکان در چادرهای مسافرتی، پارک ها، مدارس، منازل و اقامتگاه های غیرمجاز را در استان گلستان به وفور شاهد باشیم.
ازسوی دیگر گلستان با توجه به حضور اقوام گوناگون، دارای ظرفیت فراوان درحوزه صنایع دستی و هنردست های متنوع و سنتی است که می تواند با برنامه ریزی در معرفی و عرضه مناسب به تقویت توان هنرمندان و افزایش درآمد آنها و ایجاد اشتغال بیشتر منجر شود.
ابراهیم کریمی مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گلستان در این پیوند اعلام کرد که مسافران نوروزی امسال ۴۰ میلیارد ریال صنایع دستی خریدند.
با قبول آمار ۱۰ میلیون نفری گردشگران امسال میانگین سهم هر مسافر نوروزی از صنایع دستی گلستان حدود ۳ هزار و ۷۵۰ ریال بوده که رقمی اندک است.
**کمبودهای آزار دهنده
از سوی دیگر نوروز امسال میلیون ها خودرو در جاده های گلستان تردد کردند، اما یکی از ضعف های جدی و نادیده گرفته شده نبود سرویس بهداشتی در بسیاری از مناطق گردشگری و قابل دسترسی برای مسافران در استان بود.
گلستان در سال های اخیر به عنوان مقصد گردشگری مطرح بوده و برنامه ای هدفمند برای داشتن نقشی موثر در صنعت گردشگری کشور پیش بینی شده و این درحالی است که از داشتن برخی امکانات اولیه در حوزه گردشگری محروم است.
تنها راه باقیمانده برای رفع نیاز مسافران، پناه بردن به مکان های عمومی مانند مساجد و پمپ بنزین ها و استفاده از سرویس های بهداشتی آن است که این خاطره از ذهن گردشگر پاک نخواهد شد.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گلستان با تایید این مشکل گفت: مشکلات فرهنگی در استفاده درست و نگهداری بهداشتی عامل اصلی تعلل در احداث سرویس های بهداشتی بوده و تاکنون چاره ای برای حل آن پیدا نشده است.
رحمان فرمانی اظهار کرد: تا زمانی که فرهنگ صحیح استفاده از سرویس های بهداشتی عمومی نهادینه نشود ساخت چشمه های جدید هدر دادن سرمایه ملی است.
وی افزود: این مشکل در همه مناطق کشور وجود دارد که امیدواریم با فرهنگ سازی در استفاده صحیح از اموال عمومی شاهد رونق ساخت سرویس های بهداشتی در جاده های گلستان باشیم.
** جاده های ناهموار
با وجود جاذبه های بسیار گلستان گردشگران هنوز به برخی ظرفیت های طبیعی و تاریخی استان به دلیل برخوردار نبودن از جاده های مناسب دسترسی ندارند.
به عنوان نمونه میل هزار ساله رادکان و دهکده جهان نمای کردکوی دو جاذبه طبیعی و تاریخی در غرب گلستان است که به دلیل نداشتن جاده دسترسی از کمترین گردشگر برخوردار هستند.
جاده دسترسی به رادکان بیش از ۱۰ کیلومتر و جاده جهان نما بیش از ۳۰ کیلومتر بوده اما هنوز خاکی است و کمتر مسافری با وجود آگاهی از این جاذبه ها حاضر به دیدن آن با مشقت می شود.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی گلستان با قبول مشکل در دسترسی به برخی جاذبه های استان همچون میل رادکان گفت: اگرچه ساخت جاده های دسترسی مناسب ضروری بوده اما این مکان ها خالی از گردشگر نیست و مسافران خاص و حرفه ای در همه ایام سال از آنها دیدن می کنند.
فارغ از این استدلال ها و دیدگاه ها، کمبودهای زیرساختی از جدی ترین نارسایی های گردشگری گلستان است که گام اول برطرف شدن آن دقت بیشتر در ارائه آمارهای صحیح و دقیق است.
ارائه آمارهای نادرست که به طور طبیعی باید مبنای برنامه ریزی برای آینده این بخش مهم قرار گیرد ، نتیجه ای جز دور شدن از اهداف و هدر رفت سرمایه ها ، استعدادها و برنامه ها به همراه نخواهد داشت.
معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری گلستان معتقد است که هیچ کدام از آمارها اغراق آمیز یا متفاوت نیست اما شاید مشکل اصلی در تهیه و نحوه کسب آمار و اطلاعات باشد.
به گفته فرمانی؛ نه فقط در گلستان بلکه در کل ایران شیوه دقیقی برای کسب آمار و اطلاعات از تعداد مسافران و مسایل مربوط به آنان وجود ندارد.
وی در مورد کمبود امکانات اقامتی رسمی در استان نیز گفت: اقامتگاه های غیر رسمی فراوانی در استان وجود دارد که بار اسکان شبانه مسافران را به دوش می کشد.
فرمانی ادامه داد: به عنوان مثال فقط در گرگان بیش از ۲ هزار منزل بدون داشتن مجوز اقدام به جذب مسافر می کنند.
وی همچنین افزایش تعداد نوروزگاه را یکی از راهبردهای اداره کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری گلستان در جذب بیشتر مسافر دانست و گفت: در این نوروزگاه ها و با گردآوری ظرفیت های فرهنگی، موسیقایی و صنایع دستی ، تلاش کردیم مدت زمان ماندگاری مسافران در استان را افزایش دهیم.
به گزارش ایرنا با وجود همه تلاش ها گردشگری گلستان تا رسیدن به حد و مرزهای ایده آل فاصله های فراوانی دارد و این موضوع را می توان با نگاهی سطحی به کمبودها، زیرساخت ها و نارسایی های سراسر استان دریافت.
بی تردید برطرف شدن مشکلات و نارسایی ها افزایش گردشگران و ماندگاری بیشتر آنان و تاثیرگذاری در رونق استان را در پی خواهد داشت.
گلستان یک میلیون و ۸۶۹ هزار نفر جمعیت از اقوام و مذاهب مختلف دارد که خود این مساله نیز یک فرصت گردشگری محسوب می شود.

منبع: ایرنا