شهر زیبای آران وبیدگل مرکز شهرستان آران و بیدگل در شمالی ترین نقطه اصفهان واقع شده است .شهرستان آران و بیدگل با چهار شهر تابعه (آران و بیدگل، نوش آباد، ابوزیدآباد، سفیدشهر) از قدیمی ترین سکونتگاههای بشری است که پیشینه و قدمت آن به تمدن سیلک ( تا حدود نه هزار سال قدمت ) مربوط میشود. این شهر در ۵ کیلومتری شمال شرق کاشان قرار دارد و از جنوب شرق به ابوزیدآباد، از غرب به نوش‌آباد و از شمال به کویر مرکزی ایران و دریاچه نمک راه دارد.بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۶۵٬۴۰۴ نفر (۲۰٬۳۱۵ خانوار) بوده‌است.
وجود صدها رشته قنات قدیمی، آثار و قلعه های کهن سال در سر تا سر دشت کویر در محدوده این شهرستان، قلعه هایی چون سی زان (در نوش آباد)، مورچان (در حوالی سفیدشهر)، کرشاهی (در شرقی ترین ناحیه ابوزید آباد ) و قلاعی همچون: کهنه دژ ، فیل پا ،سرداری ، استخوانی در اطراف آران و بیدگل که در اثر اجرای طرحهای عمرانی و صنعتی در دهه های اخیر اثری از آنها بر جای نمانده و رشته قناتهائی که بعضی از آنها از طبقات زیرین بافت قدیمی شهر کاشان عبور می نماید بیانگر پیشینه کهن عمران و آبادی دراین ناحیه است. لکن بیشترین آثار موجود و مواریث فرهنگی فعلی شهرستان آران و بیدگل ، مربوط به دوران اسلامی است.
موقعیت جغرافیایی
این شهر با طول جغرافیایی ۵۱ درجه و ۲۹ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۴ درجه و ۴ دقیقه در ۶ کیلومتری شمال شرقی کاشان قرار دارد و فاصله آن از دریاچه نمک ۳۵ کیلومتر است.این شهر با وسعت ۶۰۵۱ کیلومتر مربع، از طریق دو جاده اصلی به کاشان و شبکه راه‌های اصلی کشور مرتبط میشود. به لحاظ کویری بودن منطقه، ۱۹۰۰ کیلومتر مربع (۳۱ درصد مساحت شهرستان) در تپه‌های شنی قرار گرفته که در اصطلاح محلی به آن بند ریگ می‌گویند.
در اعماق و سطح زمین‌های نواحی شمال شهرستان معادن غنی و فراوانی وجود دارد که مهم‌ترین آنها حوزه‌های وسیع نفت و دریاچه نمک آران و بیدگل با وسعت ۲۰۰۰ کیلومتر مربع می‌باشد. از کوه‌های شهرستان آران و بیدگل می‌توان به کوه یخاب با ارتفاع ۲۳۸۸ متر در ۶۰ کیلومتری شرقی شهر، کوه آبریزان و بند ریگ اشاره کرد.
آب و هوای آران و بیدگل
آب و هوای این منطقه گرم و خشک با تابستانهای گرم و سوزان و زمستانهای سرد و خشک بوده و حداکثر دمای هوا در تابستان به ۴۸ درجه سانتیگراد و حداقل برودت هوا در زمستان به ۷- درجه سانتیگراد می‌رسد. بارش سالیانه حدود ۱۳۸ میلیمتر و میانگین دمای سالانه ۱۹/۹ درجه سانتیگراد است اما دما دما در پاییز و بهار معتدل بوده و در این فصول توریست‌های زیادی از اقصی نقاط جهان به این شهر زیبا می‌آیند.
آران و بیدگل تا اواخر دوره قاجار، بصورت دو قصبه بزرگ که گرداگرد هر یک از این دو شهر یا آبادی بزرگ برج و بارو و حصار دفاعی جداگانه ای کشیده شده بود در مجاورت هم قرار داشتند و پس از دوران قاجار نیز بر اساس قوانین تقسیمات کشوری، هر کدام، دارای شهرداری جداگانه ای بودند. با توجه به اینکه به مرور زمان و در اثر توسعه شهری به یکدیگر متصل و در فاصله یک خیابان و یک مسیر مشترک از هم قرار گرفتند لذا در اوایل دهه پنجاه شمسی در یکدیگر ادغام و از لحاظ قوانین کشوری بصورت یک شهر درآمدند.
شاردن سیاح معروف فرانسوی که در دوران صفویه و در قرن یازدهم به ایران سفر کرده و از این ناحیه نیز دیدن کرده است در سفرنامه خود ذکر نموده که در آران و بیدگل دو هزار باب خانه و ششصد باغ زیبا وجود دارد و یک هزار نفر کارگر ابریشم کار در آن بکار و فعالیت اشتغال دارند .
جاهای دیدنی آران و بیدگل
مسجد جامع قاضی آران و بیدگل
یکی از جاهای دیدنی آران و بیدگل، مجموعه‌ای است تاریخی و متشکل از مسجد جامع قاضی، حسینیه، مهدیه، بقعه‌ی متبرکه‌ی چند امامزاده، آب‌انبار، بازارچه‌ی شرقی و غربی، مسجد ملاعلی، خانه‌ی علمای عاملی آرانی و بناهای دیگری است که قدمت اکثر آنها به دوران صفویه و زندیه بازمی‌گردد.
«مسجد جامع قاضی» این شهرستان، یکی از قدیمی‌ترین عمارات این مجموعه است که به نظر می‌رسد قدمت آن به دوران نخست اسلامی بازمی‌گردد که احتمالا به دستور شاه طهماسب اول بر وسعت آن افزوده شده است. کتبیه‌‌ای گچی در این مسجد وجود دارد که مزین به خط نسخ عالی و به هنرمندی ابوالقاسم کاشانی نوشته شده است. این کتیبه متعلق به زمان علیشاه قاجار و سال ۱۲۳۸ است. این مسجد دارای شبستان تابستانی، صحن اصلی، مهدیه، ساختمان پنج امامزاده از فرزندان امام محمد باقر (ع) و کتیبه‌ای سنگی منقوش به وقف‌نامه‌ی قپان مسجد، است.
کاروانسرای مرنجاب
عمارتی تاریخی، در سال ۱۰۱۲ هجری قمری، به دستور شاه عباس اول صفوی، در ۵۰ کیلومتری از شمال آران و بیدگل و در مجاورت دریاچه‌ی نمک، جهت اسکان مامورین محافظ راه ابریشم که محل عبور یکی از انشعاب‌های این راه تاریخی و ارزشمند است، ساخته شد. این بنای وسیع که به‌دلیل قرارگیری در منطقه‌ای به نام مرنجاب به «کاروانسرای مرنجاب» نام گرفت، یکی از مجهزترین و زیباترین کاروان‌سراهای ساخته شده در زمان خود محسوب می‌شد. هرچند در مدت زمانی به‌دلیل تغییر پایتخت به تهران و ایجاد راه‌های ارتباطی جدید در مسیر تهران، قم و کاشان، این کاروان‌سرا متروکه شد، ولی در سال‌های اخیر به همت سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، مورد تعمیر و بازسازی قرار گرفت و امروزه به‌عنوان یکی از اقامتگاه‌های گردشگری کویری مورد استفاده قرار می‌گیرد.
بقعه امامزاده محمد هلال
یکی از جاذبه‌های گردشگری مذهبی در شهرستان آران و بیدگل، بقعه‌ی متبرکه‌ی امامزاده محمد هلال ابن علی (ع)، است که به‌دلیل معماری انجام شده و نیز تزیینات چشم‌گیر، یکی از دیدنی‌ترین و زیباترین بارگاه‌های متبرکه در این شهرستان است. سردر، هشتی ورودی رفیع، صحن‌های بزرگ با تزئیناتی زیبا از کاشی‌های معرق و معقل و نیز کاربندی‌های بسیار زیبا، گنبد بزرگ، گلدسته‌های متعدد با تزیینات هنرمندانه‌ی کاشیکاری از دلایل زیبایی قابل‌توجه این مجموعه‌ی زیارتی است. به نظر می‌رسد که قدمت بنای بقعه به دوران پیش از حکومت صفویان بازمی‌گردد. جالب است بدانید که آینه‌کاری انجام شده در سقف حرم به دستور کریم‌خان زند انجام شده است.
حمام رئیسه آران و بیدگل
یکی از تاریخی‌ترین حمام‌های شهرستان آران و بیدگل، «حمام رئیسه» این شهرستان است که قدمت آن متعلق به دوران حکومت صفویان است. این حمام در زمینی به مساحت نزدیک به ۱۰۰۰ متر مربع و با زیربنایی حدود ۵۰۰ متر مربع احداث شده است. خشت، گچ و آهک، کاشی و سنگ، از مصالح استفاده شده در ساخت این حمام قدیمی است که با دو درب ورودی جدگانه برای بانوان و آقایان، سه فضای اصلی گرمخانه، سردخانه و میاندر، دستشویی و دوش‌ها، در سال ۱۳۸۴ به ثبت ملی رسیده است.
کویر مرنجاب
یکی دیگر از دیدنی‌های محبوب در شهرستان آران و بیدگل منطقه‌ای است طبیعی که از آن به نام «کویر مرنجاب» یاد میشود. این جاذبه‌ی زیبای گردشگری در شمال شهرستان آران و بیدگل از توابع استان اصفهان قرار گرفته است و از شمال به دریاچه‌ی نمک آران و بیدگل، از شرق به کویر بند ریگ و پارک ملی کویر، از غرب به کویر مسیله و دریاچه‌های نمک حوض سلطان و حوض مره و سرانجام به شهرستان آران و بیدگل از سمت جنوب متصل میشود.
به نظر می‌رسد که نام این کویر را شاه عباس صفوی انتخاب کرده است. بعضی دیگر معتقدند که کندن چاه و قنات و رسیدن به آب شیرین در این کویر کاری بسیار طاقت‌فرسا و سخت بوده است و به همین دلیل در گذشته به آن «مرد رنج آب» گفته می‌شد که رفته رفته تغییر کرد و به مرنجاب تبدیل شد. تپه‌های شنی مرتفع، جنگل‌های تاق، دریاچه‌های نمک و آسمان فوق‌العاده زیبای شب نیز از جذابیت‌های این کویر محسوب میشود. امروزه این منطقه از استان اصفهان یکی از محبوب‌ترین و درعین حال از جذاب‌ترین نقاط گردشگری در کشور است که علاقه‌مندان بسیاری برای تماشای آن به آران و بیدگل سفر می‌کنند.
منطقه شکار ممنوع یخاب
در فاصله‌ی ۴ کیلومتری از غرب شهرستان آران و بیدگل، یکی از مناطق طبیعی و تحت حفاظت محیط زیست قرار گرفته است که به «منطقه‌ی شکار ممنوع یخاب» شهرت یافته است. بخش‌هایی از مرز شمالی منطقه با مرز پارک ملی کویر، یکی بوده و دریاچه‌ی نمک نیز در بخش شمالی آن قرار دارد که برای علاقه‌مندان به طبیعت‌گردی و کویرگردی مناسب خواهد بود. این منطقه دارای آب و هوایی کوهستانی، دشت‌های آبرفتی، تپه ماهوری، شن‌های روان در بخش غربی، پوشش بسیار مناسب، منابع آبی فراوان و چشم‌اندازهای بکر و منحصربهفرد است که برخی از حیوانات ساکن در آن همچون انواع گربه‌سانان، جبیر و هوبره، در خطر انقراض قرار گرفته است. کل، بز، قوچ، میش، گربه شنی، کاراکال، خرگوش، عقاب طلایی، سارگپه، کبک، مار شاخدار ایرانی، افعی شاخدار، تیرمار، شترمار شیرازی و مار قیطانی از جمله موجوداتی است که در این منطقه زندگی می‌کنند.
دریاچه نمک آران و بیدگل
قطعا یکی دیگر از جاهای دیدنی استان اصفهان در شهرستان آران و بیدگل «دریاچه‌ی نمک» این شهرستان است که در ۳۵ کیلومتری این شهرستان واقع شده است و با وسعتی حدود ۶۴۷ کیلومتر مربع یکی از بهترین جذابیت‌های کویر مرنجاب محسوب میشود. البته این دریاچه در بیشتر طول سال خشک و پوشیده از نمک است، اما از ویژگی‌های منحصربهفرد آن می‌توان به صحنه‌های زیبا و فوق‌العاده‌ای که پس از بارش باران و تبخیر آب ایجاد میشود اشاره کرد. اشکال هندسی حاصل از رسوبات نمک که تجربه‌ی تماشای آن خالی از لطف نیست. هر دوی این نقاط خطراتی همچون باتلاق‌های نمکی را به‌همراه دارد که باید بسیار مراقب بود. از جمله جاذبه‌های این کویر می‌توان علاوه بر موارد ذکر شده در بالا به نمک‌زار چاه کنجه، چاه دستکن (اعتقاد بر حفر آن توسط امام هشتم شیعیان)، ریگ بلند، کوه کلنگ، قلعه کرشاهی، کوه یخاب و کمپ متین‌آباد اشاره کرد.
جزیره سرگردان در دریاچه نمک
در نزدیکی ساحل جنوبی دریاچه خشک نمک، یکی دیگر از مناطق جالب و دیدنی کشور قرار دارد. این جاذبه‌ی گردشگری طبیعی که «جزیره‌ی سرگردان» نام گرفته است، تپه‌ای است که در دریاچه‌ی نمک قرار گرفته است که برای رفتن به آن باید ابتدا مسیر کاشان به آران و بیدگل را طی کرد و سپس با عبور ۳۵ کیلومتر از جاده‌ی مرنجاب به دریاچه‌ی نمک رسید. جزیره درموقعیت ۱۵ کیلومتری از داخل دریاچه قرار دارد. کارشناسان معتقدند، مرتفع‌ترین بخش جزیره‌ی سرگردان با ۸۰۸ متر فاصله از سطح دریا ، متشکل از سنگ‌های آتشفشانی است. وجه تسمیه این منطقه‌ی زیبا و منحصربهفرد، محو شدن دو بخش انتهایی جزیره در افق، درست هنگامی است که از فاصله‌ای دور به آن نگاه شود. در این لحظه، منظره‌ای همانند یک کشتی سرگردان در دریای بی‌انتهای کویر مشاهده میشود که به‌علت گرمای شدید منطقه، خطای دید و شکست نور رخ می‌دهد.
آران و بیدگل شهر کویری با جاذبه های گردشگری فراوانی می باشد در این مطلب تعدادی از آنها را معرفی کردیم. با مراجعه به سایت با تعداد بیشتری از این جاذبه ها آشنا شوید. امیدواریم از سفری که به این شهر زیبا و تاریخی دارید لذت فراوانی ببرید .
نظر کاربران :
هیچ نظری برای این مطلب ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید.