گل گاوزبان

شهرستان رودسر رتبه نخست تولید گل گاوزبان استان و کشور را به خود اختصاص داده است.
گل گاو زبان در طب سنتی از گذشته‌های دور تاکنون در ایران مصرف فراوان داشته است و از نظر طب سنتی ، برگ و گل گاو زبان با طبیعت گرم دارای اثر نشاط آور ، مقوی قلب و اعصاب و شاداب کننده رخساره است .
در طب سنتی مصرف این گیاه دارویی برای ناراحتی‌های تنفسی به ویژه در رفع عوارض گریپ و سرماخوردگی درمان بیماری‌های کلیوی به ویژه ورم کلیه مفید است .
گل گاو زبان با نام علمی Echium amoenum گیاهی دو یا چند ساله از تیره Boraginaceae است که بومی ارتفاعات جنگل‌های شمال ایران بوده و از دیرباز در ایران مورد استفاده دارویی قرار می‌گرفته است .
عمل گل چینی این گیاه نسبت به شرایط آب و هوایی مناطق مختلف ، از اوایل اردیبهشت ماه آغاز شده و تا پایان گلدهی آن در تابستان ادامه می‌یابد و گل‌های برداشت شده در فضای باز و با نور غیر مستقیم آفتاب خشک می‌شود .
گل گاوزبان به صورت سنتی کشت ، برداشت و فرآوری می‌شود به طوری که این گیاه از اواخر زمستان از خاک می‌روید و از اوایل اردیبهشت ماه تا پایان فصل تابستان گل‌های آن در چندین مرحله برداشت می‌شود.
جوشانده گیاه طبی گل گاو زبان در طب سنتی ایران ، چین و هندوستان موارد استفاده فراوانی دارد .
در استان گیلان ۵۱۶ هکتار از اراضی کشاورزی به کشت گل گاو زبان اختصاص دارد و شهرستان رودسر با ۴۵۰هکتار مقام نخست کاشت این گیاه دارویی را در استان دارد.
گل گاو زبان یک گیاه علفی یکساله از گیاهان دارویی و دارای روغنی است که به علت خاصیت شفا دهندگی از مدتها قبل از اهمیت خاصی برخوردار است.
این گیاه به احتمال زیاد بومی منطقه مدیترانه است ولی بعضی محققین عقیده دارند بومی خاورمیانه است. این گیاه در بسیاری از مناطق اروپا, غرب آسیا و آمریکای شمالی می‌روید و اغلب بصورت وحشی در محل‌های لم یزرع و کناره رودخانه‌ها دیده می‌شود. کشاورزان این گیاه را ازحالت وحشی جمع آوری و برای مصارف خانگی کشت می‌نمایند.
بخش‌های هوایی به منظور اهداف دارویی درابتدای گلدهی از خرداد تا شهریور جمع آوری شده و در سایه خشک می‌شوند.
گیاه مذکور دارای شاخه‌های تو خالی وابدار است و ارتفاع آن به ۵۰ سانتی متر میرسد. برگهای این گیاه نسبتا بزرگ وچین خورده به رنگ سبز تیره و تخم مرغی شکل نوک تیزاند که به طور متنا وب بر روی ساقه گیاه قرار دارند. تمام سطح گیاه پوشیده از کرکهای سفید و منشعب است.گلهای این گیاه در انتهای ساقه قرار دارد و به رنگ روشن و ستاره ای شکل است. میوه این گیاه به شکل چهار فندق کوچک و به رنگ قهوه ای مایل به سیاه است. این گیاه در فرانسه “شکوفه آبی تندرستی” نامیده می‌شود. زیرا گلهای ان به رنگ آبی است و داروی خوبی است برای دهقانان که معمولا نیاز به تنفس بیشتر در هنگام کار کردن دارند.
بعضی از نویسندگان معتقدند که نام لاتین آن یک اسم تغییر شکل یافته است به معنی “قلب ” و به معنی “من اورده ام” زیرا اعتقاد بر این است که این گیاه قلب را تقویت می‌کند.
امروزه ثابت شده که محصولات حاصل از برگها و پودر این گیاه خاصیت ضد افسردگی دارد و باعث افزایش نشاط روحی می‌شود. به طور مثال : شربت ساخته شده از پودر این گیاه خاصیت ضد افسردگی و ضد استرسهای روحی و آرامش دهنده و تسکین دهنده قلب می‌باشد. دم کرده آن برای التهاب مجاری ادرار, روماتیسم و بیماریهای قلبی مفید است.
ترکیبات شیمیایی:گل گاوزبان و برگ‌های آن دارای لعاب فراوان است. این گیاه دارای نیترات پتاسیم، رزین‌هاف مالات کلسیم، منگنز، منیزیوم، اسید فسفریک و آلانتوئین است.
خواص دارویی:گاوزبان از نظر طب قدیم ایران سرد است.
۱) گل گاوزبان و برگ‌های آن تصفیه‌کننده خون است ، ۲) آرام‌کننده اعصاب است، ۳) عرق‌آور است، ۴) ادرارآور است، ۵) کلیه‌ها را تقویت می‌کند، ۶) سرماخوردگی را برطرف می‌کند، ۷) برای از بین بردن سرفه از دم‌کرده گل گاوزبان استفاده کنید ، ۸) در درمان برونشیت موثر است، ۹) بی‌اختیاری دفع ادرار را درمان می‌کند، ۱۰) التهاب و ورم کلیه را درمان می‌کند، ۱۱) در درمان بیماری سرخک و مخملک مفید است، ۱۲) ضماد برگ‌های گاوزبان برای رفع ورم موثر است، ۱۳) برگ‌های گاوزبان را بپزید و مانند اسفناج از آن استفاده کنید، ۱۴) برگ‌های تازه گل گاو‌زبان دارای مقدر زیادی ویتامین C می‌باشد .