شهر میانه در واقع شرقی ترین شهر در استان آذربایجان شرقی می باشد. از آنجا که سال ها تنها راه ارتباطی منطقهٔ از طریق زنجان به بدنهٔ اصلی کشور از طریق درهٔ قافلانکوه بوده، به عنوان دروازهٔ آذربایجان شرقی شناخته میشود. ارتفاع این شهر از سطح دریا ۱۱۰۰ متر است. مهمترین و معروفترین محصول کشاورزی آن، سیب صادراتی است. از دیگر محصولات کشاورزی میانه میتوان به گندم، برنج، هندوانه، جارو، گوجهفرنگی و خیار اشاره نمود که در شهرهای مختلف ایران توزیع میشود. در سال ۱۳۹۳ خورشیدی، شهرستان میانه رتبه نخست تولید گندم و برنج و گوشت را در استان آذربایجان شرقی کسب کرد.
فهرست
مردم شهر میانه
مردم میانه به زبان ترکیآذربایجانی سخن میگویند. جمعیت این شهر بالغ بر ۹۸٬۹۷۳ نفر بوده (سال ۱۳۹۵ خورشیدی) و پنجمین شهر پرجمعیت استان پس از تبریز، مراغه، مرند و اهر بهشمار میرود.
تاریخچه میانه
میانه در طول تاریخ در بین سلسلههای مختلفی مانند ماد، هخامنشیان، آتروپاتن دست به دست گشته. در برههای از زمان سرزمین قوم ساگارتی بودهاست.در کتاب تاریخ ماد (کتاب) نوشته ایگور دیاکونوف آمدهاست: در بخش شمال شرقی دره رود قزلاوزن رودکی که از کوهستان سهند سرازی میشود. شهر کنونی میانه بر کرانه آن قرار دارد به قزل اوزن میریزد. دره این رودک و جویبارهایی که بدان میریزند در دوران باستان ناحیه زیکرتو را تشکیل میداد. قزلاوزن بالاتر از محل تلاقی رودک مزبور از جنوب به شمال جاری است. بخش علیای آن را قافلانکوه (گیزیل بوندا در قدیم) از ناحیه دریاچه ارومیه (ماننا) جدا میکند. آشوریان بیشتر این بخش قزل اوزن را ماد (مادای) میخواندند.
کتیبه های تاریخی
وجود کتیبههای آشوری و اورارتویی در بعضی مناطق آذربایجان و کشف آثار باستانی و مجسمههای سفالین در شهر میانه، قدمت تاریخی آن را به دورههای پیش از تشکیل دولت ماد میرساند.
در پی حفاریهایی که در سال ۱۳۵۲ شمسی در یکی از قریههای اطراف میانه بهنام آرموداق انجام گرفت یک مجسمه سفالین مربوط به دوره ساسانیان کشف شد. این تندیس توسط رئیس اداره باستانشناسی وقت به موزه باستانشناسی تبریز منتقل گردید.
وجه تسمیه
استانداری آذربایجان شرقی نیز دربارهٔ وجه تسمیه این شهر به «میانه» میافزاید «در کتابهای تاریخی و سفرنامههای جهانگردان نام این شهرستان را میانج ثبت کردهاند. چون این شهرستان به نوشته برخی، پیش از میلاد مسیح در خط مرزی دو سرزمین ماد و پارت قرار گرفته بود. هماکنون نیز در وسط مراغه و تبریز قرار دارد و مانند زاویه یک مثلث در میان آنها جای گرفتهاست. یا اینکه چون بین دو شهر زنجان و تبریز واقع گردیده این نام را انتخاب کردهاند. با این حال شهرستان میانه در قرنهای هفتم و هشتم هجری علاوه بر میانج نام دیگری چون گرمرود داشته است. در برخی از کتابهای آن زمان برای شناسایی آن از هر دو نام (گرمرود و میانه) استفاده شدهاست.»
میانه در دوره افشاریان توسط Emanuel Bowen در سال ۱۷۴۷ میلادی
در نقشهٔ امپراتوری ایران که توسط آقای Emanuel Bowen در سال ۱۷۴۷ میلادی در زمان دودمان افشاریان ترسیم شدهاست، این شهر به صورت Miana یا میانا ذکر شدهاست.
آثار تاریخی شهر میانه
از آثار باستانی شهرستان میانه میتوان به مسجد سنگی ترک، پل دختر، قلعهٔ دختر، شهر سوختهٔ کاغذکنان، کاروانسرای جمالآباد کاغذکنان اشاره کرد.
قیز قالاسی میانه
قیز قالاسی یا قلعه دختر (ترکی آذربایجانی: Qız qalası) در شهرستان میانه قرار داشته و به شماره ۸۷۰ جزو آثار ملی ثبت شدهاست. این قلعه در دو کیلومتری پلدختر (میانه) در رشته کوه قافلانکوه واقع شدهاست. این قلعه بهشکل کثیرالا ضلاع غیرمنتظم ساخته شده و به سه قسمت تقسیم میشود.
در گویش محلی نام این قلعه قیز قالاسی به معنای قلعه دختر میباشد. راجع به نام قلعه روایاتی رایج است از آن جمله که دختر پادشاهی بر علیه پدر خویش شورش میکند. پد ر او را به نقطه دور تبعید و برای وی قلعهای ساخته در آنجا محبوسش میکند. دختر شاه به امید آزادی خویش روز شماری میکند و چوپانی که آنطرف رود قزلاوزن به چوپانی مشغول بوده توجه او را جلب میکند. این دو عاشق هم میشوند و چوپان هر شب رودخانه سرد و خروشان قزل اوزن را میشکافت.بدیدار شاهزادهخانم میآمد و شاهزادهخانم برای آنکه رنج این کا ر را از چوپان رفع سازد پلی بر روی رودخانه میزند و چوپان اولین کسی است که از روی پل رد میشود و بدیدار شاهزادهخانم میآید.
قلعه دختر
همچنین روایت است بازرگانی برای در امان ماندن دختر خود از دست مغولان برای دختر خود در این منطقه قلعه میسازد. ولی به مرور زمان و حسن روابط و پس از مرگ بازرگان دختر وی برای توسعه تجارت بازرگانان آذربایجان با دیگر کشورها این پل (پل دختر) را میسازد.
عقیده باستان شناسان بر این است که این قلعه مانند قلعه دخترهای دیگر توسط ایزدبانو ناهید (آناهیتا) ساخته شدهاست. پرستشگاههای این ایزدبانو را اغلب در بلندیها میساختند. حاکمان و بازرگانان و کشاورزان هرساله با هدایای نفیس عازم این پرستشگاهها میشدند. چرا که ملکه ناهید فریادرس زنان و آزادی و حریت نعمت و فراوانی آب و باران تنها کسی بوده که در اقتصاد و نبرد پشتیبان این مرز و بوم بودهاست. این قلعهها بیشتر در کنار رودخانههای عظیم و دریاها ساخته میشدهاست.
کاروانسرای جمال آباد میانه
کاروانسرای جمال آباد مربوط به دوره صفوی است. در شهرستان میانه، بخش کاغذکنان، روستای جمال آباد واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۱۵۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.
۲۳ پل میانه
پل شهر چای یا ۲۳ پل مربوط به دوره صفوی بوده و در شهرستان میانه، روستای راهآهن واقع شدهاست. این اثر در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۴۸ با شمارهٔ ثبت ۸۷۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیدهاست.وجه به شکل معماری میتوان آن را منتسب به دوران صفویان دانست که سبک معماری و نوع مصالح بهکار رفته در ساخت آن همان سبک و مصالحی است که در ۳۳ پل اصفهان مورد استفاده قرار گرفته تنها با این تفاوت که ۲۳ پل شکل سادهتری دارد.
آب و هوای میانه
میانه در فصل بهار و تابستان، آبوهوای نیمه خشک و گرم دارد و در پاییز و زمستان، سرد و برفی است. به این ترتیب میتوان بهترین زمان سفر به میانه را فصل بهار و اوایل پاییز دانست که نویدبخش سفری دلانگیز در آبوهوایی مطبوع و خنک است که از گرمای تابستان هم خبری نیست.
سوغات میانه
یکی از جذابترین بخشهای هر سفر، خرید سوغاتی است. میانه نیز از این قاعده مستثنا نیست و با تهیهی نان ایشلی فطیر، جارو، کمبوزه (تئل خیرچا)، برنج، عسل، گیاهان دارویی و گلیم و قالی میتوانید یادگاریهای جذابی از این شهر زیبا داشته باشید. جالب اینکه روستای توشمانلو از بهترین تولیدکنندههای سیب در میانه است و برای برداشت این میوه، هر سال جشنی محلی برگزار میکند. لبنیات محلی میانه نظیر ماست، خامه، پنیر و… از جمله خوراکیهای لذیذی هستند که طرفداران زیادی بین گردشگران دارند. با توجه به اینکه مراتع سرسبز وعلفزارهاى زیادی در میانه وجود دارد، این شهرستان به لحاظ پرورش زنبور و توليد عسل جایگاه مهمی در کشور دارد و عسل آن بسیار مرغوب است.
غذاهای محلی میانه
ساج بالیغی یا ماهی ساجی میانه از غذاهای سنتی این منطقه است که بعد از باز کردن شکم ماهی قزل آلا، آن را روی ساج پهن کرده و میپزند. از آنجا که در طبخ این غذا از روغن استفاده نمیشود، یکی از سالمترین روشهای طبخ ماهی به حساب میآید. در طول سفرتان به میانه احتمالا به غذاخوریهایی برمیخورید که با نام ماهی پزی سنتی میانه مشغول فعالیت هستند.
بستنی سنتی با کیک مخصوص میانه را نیز حتما امتحان کنید؛ بهخصوص که با لبنیات درجه یک این منطقه تهیه میشود. آبگوشت بامیه نیز از دیگر غذاهای معروف میانه است که مطمئنا با طعم متفاوت و خوشمزهاش برای شما جذاب خواهد بود.
اقامت در شهر میانه
در طول سفرتان، علاوه بر اقامت در هتل های میانه نظیر هتل سولماز یا مهمانپذیر و رستوران جهانگیری، میتوانید با اجاره سوئیت و ویلا نیز اقامت راحتی را در این شهر تجربه کنید. همچنین اقامتگاههای بومگردی سبک جدیدی از اقامت برای گردشگران را فراهم میکنند که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفتهاند. اگرچه هنوز از این دست اقامتگاهها در محدوده شهرستان میانه احداث نشده است، اما گزینههای متعددی در محدوده تبریز و کلیبر وجود دارند که با توجه به برنامه سفر خود میتوانید قبل یا بعد از بازدید از میانه، از شهر خارج شده و در یکی از این اقامتگاهها، شبی خاطرهانگیز را به سبک اهالی روستا و به دور از هیاهوی شهر سپری کنید.
چطور به شهر میانه برویم ؟
هرچند برای سفر هوایی به میانه میتوانید به فرودگاه بینالمللی شهید مدنی تبریز بروید و از آنجا با سواریهای بین شهری راهی میانه شوید. فاصله تبریز تا میانه حدود ۱۷۰ کیلومتر است و این مسافت تقریبا سه ساعت طول میکشد.سفر ریلی هم جزو گزینههای پرطرفدار بین گردشگران است که تا حدودی ارزانتر از سفر هوایی است و در طول سفر میتوان از مناظر اطراف نیز نهایت لذت را برد. برای سفر با قطار به میانه میتوانید ضمن کسب اطلاع از ایستگاه راهاهن محل اقامت خود، با تهیه بلیط آن، سفری خاطرهانگیز را شروع کنید.
در صورت نبود قطار از شهر محل سکونتتان به میانه میتوانید با قطار به تبریز بروید و از آنجا با قطار یا سواریهای بین شهری، راهی مقصد شوید. در حال حاضر از تهران، تبریز، زنجان، قزوین، کرج و مشهد امکان سفر ریلی به میانه وجود دارد. قطار تهران به میانه از ایستگاههای کرج، قزوین و زنجان عبور میکند و شما را در مدت زمان نزدیک به ۶ ساعت به مقصد میرساند.
سفر با اتوبوس
سفر با اتوبوس هم جذابیتهای خاص خود را دارد و چنانچه این روش را برای سفر خود انتخاب کردید، با پایانه مسافربری محل سکونت خود تماس بگیرید تا از وجود اتوبوس به مقصد میانه مطلع شوید. اگر از ساکنین تهران هستید، روزانه اتوبوسهای زیادی از ترمینالغرب تهران راهی این شهر میشوند. چنانچه از تهران یا شهرهای دیگر امکان سفر اتوبوسی مستقیم به میانه برای شما مهیا نبود، میتوانید به تبریز بروید و سپس از تبریز راهی میانه شوید.
نظر کاربران :
میانه اکثرا ترک زبان هستند و کم پیش میاد که فارسی زبان در بیان اون ها وجود داشته باشد از نظر آب و هوای هم آب و هوای خیلی خوبی داره ولی برای مسافرت در فصل بهار بسیار عالیست
شهری که بخاطر موقعیت جغرافیاییش پیشرفت خوبی داشته و بزرگترین کارخانه فولاد کشور در همین شهره.علاوه بر این راه آهن این شهر جزؤ پر ترافیکترین خطای اره آهن کشوره