زیارتگاه حبیب بن موسی کاشان

زیارتگاه حبیب بن موسی کاشان، در محله پشت‌مشهد این شهر قرار داشته و منسوب به حبیب بن موسی بن جعفر (ع) می‌باشد. با توجه به کتیبه‌ای موجود در دو لنگه در این بقعه مبارک با این مضمون “هذا الباب علی مشهد المقدس السطان حبیب بن موسی بن جعفر (ع)” این موضوع قابل تأیید است. به خاطر منسوب شدن امامزاده به دودمان صفویان، این زیارتگاه در زمان شاه عباس اول بسیار مورد توجه قرار گرفت. باید بگوییم که این پادشاه صفوی و برخی از شاعران و عالمان نام‌آور و مشهور کاشان، همانند فرهانی کاشانی، خباز کاشانی و شکرریز کاشانی نیز در این مکان به خاک سپرده شده‌اند.
تاریخ ساخت این مقبره، با توجه به محراب کوچک سفالی نگه‌داری شده در موزه ملی ایران، به قبل از قرون شش و هفت هجری قمری بازمی‌گردد. لازم به ذکر است که از جزئیات ساخت بنای اولیه این زیارتگاه، اطلاعاتی موجود نمی‌باشد. در واقع، تنها اثر باقی مانده از قرن هفتم هجری در این مقبره، پوشش کاشی‌کاری‌های خشتی سرمه‌ای، کوکبی و محرابی شکل سطح مزار حبیب بن موسی(ع) بوده که به موزه ملی ایران انتقال یافته است. این کاشی‌های زیبا و بی‌نظیر و محراب قدیمی بقعه، هنر دستان توانگر فردی از خاندان ابوطاهر کاشی، علی بن محمد بن طاهر می‌باشد. قدمت ضریح برنجی روی مرقد نیز به سال ۱۳۲۷ هجری شمسی بازمی‌گردد.
بنای کنونی آرامگاه حبیب بن موسی، از صحن مستطیلی شکلی تشکیل شده که رواق‌هایی از اتاق‌های کوچک و بزرگ در دو طبقه آن را احاطه کرده‌اند. به‌تدریج، بناهای اطراف صحن زیارتگاه نیز به ساختمان اولیه افزوده شده‌اند. ایوان بلندی نیز در جانب شمالی صحن مطهر اضافه شده که سقف آن مقرنس‌کاری و دیوارهایش به طرز زیبایی نقاشی شده است. مقبره‌ای از زمان محمدشاه قاجار، در ضلع شمالی این امامزاده به چشم می‌خورد. در این مقبره، سید محمدتقی پشت‌مشهدی یکی از علمای فرهیخته شهر کاشان آرمیده است. نقاشی‌ها و تزیینات این مکان، واقعاٌ خیره‌کننده می‌باشد. همچنین، در ضلع شرقی این امامزاده، می‌توانید سری به بقعه فقیه مشهور اهل کاشان میر سیدعلی یثربی بزنید. این مرد بزرگ، در سال ۱۳۳۸ هجری شمسی دارفانی را وداع گفته‌اند.
مدفن شاه عباس اول نیز در ضلع جنوبی صحن مطهر درون سردابی واقع در مسجدی زیبا نظر شما را به خود جلب می‌کند. باید بگوییم که سنگ سیاه مزار این شاه صفوی از منطقه قفقاز آورده شده و بر روی آن به خط نسخ آقای محمد محلاتی آیه‌الکرسی حک شده است. دو قبر دیگر نیز در این سرداب وجود داشته که مطابق با کتیبه روی دیوار با تاریخ ۱۰۰۱ یکی از آن‌ها متعلق به محمدبن طاهربن خواجه میر ولی نیشابوری واقف این مسجد می‌باشد.