بازی آی ترک گون ترگ

آی ترک گون ترگ (آنقلیچ ، آلتین قلیچ): به معنی ماه را می خواهم، خورشید را می خواهم، که به احتمال قوی نمادی از طبیعت پرستی ترکمن ها قبل از اسلام و زمانی که مسلمان نشده بودند می تواند باشد.
اهداف بازی: انتخاب – نوع دوستی – همکاری و تعاون – بهبود سرعت – استقامت و عکس العمل – چابکی – دقت و هو شیاری – روحیه مشورت و تیز هوشی.
این بازی یکی از معتبرترین بازی های بومی و محلی ترکمن ها می باشد. تعداد بازیکنان از ۱۲تا۲۲ نفر متغیر است، بازیکنان به دو گروه تقسیم می شود که معمولا گروه ها به دختر و پسر مجزا می شود.
نحوه بازی: بازیکنان به دو گروه تقسیم می شوند، سپس گروه ها بازی را با گفتن آی ترک گون ترک شروع میکنند، بدین گونه:

دسته ی اول:ای ترک ,گون ترک

دسته ی دوم:هر کیمه گلجه گی گرک,بیزدن سیزه کیم گرک

دسته ی اول:اووی ینگه لی گرک, اردی تنگلی گرک,سایراب دورن دل لی گرک

دسته ی دوم:اوردا ,یقدا,الاقا

ترجمه :

دسته ی اول :دختری به سان ماه و خورسید می خواهم

دسته ی دوم:نصیب شما چه کسی خواهد شد ,از میان ما کدام دختر را

می خواهید

دسته ی اول:ما دختری می خواهیم با همراهانی در پیش و با باری از طلا و پول

در پس,که زبانش چون بلبل گویا باشد

دسته ی دوم: اگر توانستی حمله من و بگیر

بالاخره یک نفر از دسته ی اول به دسته ی مقابل حمله کرده و سعی می کند تا دختری را از

ان دسته جدا نماید که اگر موفق شد وی را به دسته ی خود می برد و در غیر این صورت

خود وی باید به دسته مقابل ملحق شود و این کار به صورت متناوب بین دو دسته انجام

می گیرد و بدین ترتیب بازی تا از هم پاشی یکی از دسته ها ادامه دارد.

(البته قابل ذکر است که دربعضی مناطق مختلف ترکمن نشین با کمی تغییر سروده و اجرا می شود. )

به طور مثال:

هر گروه برای خود سر گروهی به عنوان ریش سفید یا داور گروه تعیین می کنند و در فاصله ی ۲۰ الی ۵۰ متری هم قرار می گیرند, هر گروه به صورتیک زنجیر در خط مستقیمی دست های خود را به یکدیگر می دهند و سخت می فشارند تا یک زنجیر گروهی تشکیل دهند, ابتدای بازی با سخنانموزون و اشعار دلنشین که بین دو سرگروه رد و بدل می شود آغاز می گردد.

الف:

آی ترکمی؟ گون ترک؟ بیزدن سیزه کیم گرک

ay/terkmi/gon/terek……………bizden/sizeh/kim/gerek

(دختری همچون ماه و خورشید می خواهید؟ کدام دختر را از بین ما می طلبید؟)

ب:

اووی ینگنگه لی گرک آری تنگنگه لی گرک

oyei/yengeh/lee/gerek……………ardi/tengeh/lee/gerek

(دختری که در جلویش ینگه هایش راه افتد,و در پشت

سرش تنگه های یول باشد و زبانی که گویا باشد.)

الف:

ایل ایچینده کیم گرک هر کیمه گلجگ گزک

del/eichindeh/kim/gerek………..her/kimeh/geljeg/gezek

(از میان زبان ها کدام زبان را اختیار می کنی نوبت به

هر کس که میرسد!)

ب:

بوغئزلارینگ ایچینده سایراپ دوران دیل گرک

boghilaring/eichindeh/sayrap/doran/dil/gerek

(آنکه زبان گویا و سرخ دارد. فلان دختر را می خواهم)

الف:

گلده-گوورده حالاغا/ اوردا-یئقدا آلاغا

gedeh/gorda/halagha/orda/yeghda/alagha

بیاببین بپسند اگر می توانی حمله کن و بگیر و ببر!)

گروه (ب) هر کسی خواسته شده باشد باید به طرف گروه(الف) حمله کند تا دست های بسته ی آن گروه را باز کند. اگر دست های آنان را توانستباز کند یک امتیاز می گیرد اگر نه خود همانجا می ماند و بر گروه (الف) یک نفر اضافه می شود. همین طور بازی ادامه می یابد تا اینکه یکی ازگروه ها تمامی اعضای گروه مقابل را به گروه خود منتقل می کند. این بازی جلوه ای از آداب و رسوم گذشته(که الان بیشتر این بازی را درعروسی ها بعد از(کجاوه) یعنی وقتی عروس را می آورند به خونه یداماد این بازی را انجام می دهند.